آیواک یا کمیتهی عملیاتی نویسندگان ایران، گروهیست متشکل از نویسندگان با دیدگاههای متفاوت که همگی در خارج از مرزهای ایران به سر میبرند و زیر این عنوان و تحت مفهوم آن گرد آمدهاند. کمیتهی عملیاتی مفهومیست که سابقهی تاریخی دارد، ابزاریست در خدمتِ مبارزهی سیاسی و در طی قیامهای آزادیخواهانه مورد استفاده قرار گرفته است.
کمیتهی عملیاتی از لحاظ مفهومی به تشکلی اطلاق میشود که وظیفهی حمایت از گروهی از مردم را بر عهده میگیرد که گرم مبارزه در راستای هدفی مشترک هستند.
به عنوانِ مثال و نزدیکتر به ما، در طی جنبش می ۶۸، کمیتهی عملیاتی نویسندگان – دانشجویان، همگرایی نیروهای مترقی و مبارزه با نظام واپسگرا را عینیت میبخشید. در طی همین قیام، انتشار نشریهی «کمیته»، نقطهی عطفی درین عرصه به شمار میرود: انتشار متنهایی که به خیزش و قیام میاندیشد، امضا ندارد و خطاب به تمام کسانیست که به چیزی فراتر از نام و مقام و شهرت دل بستهاند. همانهایی که آمدن فردای آزاد را مهیا میکنند.
با الهام از قیامهای آزادیبخش، آیواک خودش را کمیتهی عملیاتی نویسندگان ایران میخواهد و مستقل از تمامی احزاب و گروههای سیاسی، به ایدههای رهاییبخش وفادار میماند و تا جای ممکن برای آزادی مبارزه خواهد کرد.
آیواک در حالِ شدن و انجام است (work in progress)، تدریجیست، تکاملپذیر است و بنابر شرایط و موقعیت، موضع میگیرد و اهداف تازهای برای خودش تعریف میکند. آیواک از هر نوع دگماتیسم میگریزد و نمیخواهد سراسیمه تعریف شود. آیواک در طولِ زمان و با عملکردِ عینی معنا پیدا میکند.
آیواک در تبعید، دور از مرزهای جغرافیاییی ایران به دنیا آمده است. کسانی که به آیواک پیوستهاند و قدمهای اولیهی این حرکت را برداشتهاند، به اشکالِ مختلف جغرافیای ایران را ترک کردهاند، گاهی مجبور شدهاند بروند تا زنده بمانند، گاهی مجبور شدهاند به ایران برنگردند تا زنده بمانند، اما به زنده ماندن اکتفا نکردهاند، چرا که این را به خوبی میدانیم: هریک از ما کشته شود، انگار تمامیمان به قتل رسیده، هریک از ما حبس بکشد، گویی همهمان در زندانایم، هرکدام از ما از آزادی محروم بماند، یعنی هیچکداممان رها نیستیم.
آیواک میخواهد بگوید که تبعید، مرزهای جدید ایران است.
آیواک به هر پیشنهادِ سازنده فکر میکند و سعی میکند در برنامهی کاریاش بگنجاند. همینطور، انتقادها را میشنود و تمامِ تلاشاش را میکند در درستترین جای ممکن بایستد: در کنارِ زن، زندگی و آزادی.